
مصاحبهی روزنامهدیواری حق با نفیسهسادات موسوی
مصرع ماه
هر زمان که حس جوشش در قلمتان هست باید نوشتن را شروع کنید
اردیبهشت نود و چهار بود که بعد از انتشار خبر شهادت شهدای غواص، شعری در فضای مجازی که به همین مظاهر اعلای مقاومت اختصاص داشت، مدام دست به دست میشد و همین طور پشتسر هم لایک میخورد و کامنت میگرفت. شاعر آن شعر که شهرت امروز خود را مدیون همان اتفاق مبارک میداند، یک مادر پرمشغله است که توانسته با استفادهی درست از زمان، کنار مسئولیت مادری و همسری، در عرصهی شعر نیز خوش بدرخشد. او که از ذوق شاعریاش در ابتدا تنها برای سرگرمی استفاده میکرد، حالا صاحب سبک و سیاقی شده که به گفتهی خودش «نگاه زنانه به مسائل» از مهمترین ویژگیهای آن است. آنچه در ادامه میخوانید، گفتوگوی روزنامهدیواری حق با نفیسهسادات موسوی است.
نویسنده : معصومه رحیمی
حق: متولد چه سالی هستید؟
مرداد شصت و نه در تهران.
حق: بیشتر از خودتان بگویید.
من مادر سه پسر هستم و دانشجوی ارشد ادبیات. خانهدارم و در فضای مجازی به صورت پارهوقت تولید محتوا میکنم و برای دنیای ادبیات هم در حد توان وقت میگذارم.
حق: سرودن شعر را از چه زمانی شروع کردید؟
اولین تجربهی نویسندگی من نوشتن انشای بچههای فامیل بود. در دوران مدرسه هم برای جشنهای مختلف، شعر طنز میگفتم. اما نویسندگی را به صورت جدیتر از سال هشتاد و نه شروع کردم و از مرداد نود و دو آگاهانه شعر سرودم.
حق: هر اثر با خاطرهای همراه است. بهترین خاطرهی شما از کدام اثرتان است؟
مداح بزرگواری برای مراسم وفات حضرت خدیجه که پخش زنده میشد، یکی از اشعار مرا انتخاب کرده بود. حس خوبی که این اتفاق در من ایجاد کرد، بهترین خاطرهام شد.
حق: سفارشی هم مینویسید؟
در دههی اول محرم برای مادحین اهل بیت به سبک مرثیه و شور، سفارشی نوشتهام. برای صدا و سیما هم از ترانه برای تیتراژ گرفته تا اشعار ارزشی و آیینی کار کردهام.
حق: با توجه به اینکه خیلی از آثارتان در وصف ائمه است، جایگاه حضرت مهدی در نوشتههای شما کجا است؟
شاید تعدادشان زیاد نباشد اما همین مقدار را هم که نوشتهام دوست دارم؛ تعدادی غزل عاشقانهی مهدوی و یک مثنوی که به صورت نماهنگ درآمده.
حق: از احادیث امام زمان چیزی خاطرتان هست؟
ایشان میفرمایند: «از خدا بترسید و تسلیم ما باشید و امور خود را به ما واگذار کنید. چون وظیفهی ما است که شما را بینیاز و سیراب کنیم؛ همان طور که ورود شما به چشمهی معرفت به کمک ما است. سعی کنید دنبال کشف آنچه از شما پنهان شده نباشید». این حدیث برای من آرامبخش و دلگرمکننده است.
حق: از حال و هوای جلسات شعرخوانی بیت رهبری بگویید.
من در این محفل نورانی، سه مرتبه حضور داشتهام ولی متأسفانه تا کنون توفیق شعرخوانی در محضر حضرت آقا را پیدا نکردهام. احساسی که در این جلسات جاری است، تلفیقی از جذبه و شکوه در عین آرامش و صمیمیت است. در این جلسات متوجه میشوید که رهبر انقلاب با وجود همهی مشغلهها چهقدر به شعر و ادبیات مسلط هستند. توصیهی همیشگیشان هم حفظ و حراست از زبان فارسی است.
حق: در نویسندگی تحت تأثیر چه کسی هستید؟
بدون شک نادر ابراهیمی. نویسندهای که برای من بزرگ و دستنیافتنی است و تمام آثارش را دنبال میکنم. همیشه با خواندن نوشتههای نادر چیز جدیدی به من اضافه میشود.
حق: جایگاه شعر و نشر کتاب در کشور را چهطور میبینید؟
به نظرم شعر جایگاه خوبی دارد. مخصوصا که با وجود فضای مجازی میتوان صدای شعرای مناطق محروم را هم شنید. اما در زمینهی چاپ و نشر مشکلاتی وجود دارد. کمبود و گرانی کاغذ و در نتیجه گرانی کتاب و همین طور عدم حمایت از کتاباولیها از جملهی این مشکلات است.
حق: مخاطب کتابهای چاپی هستید یا الکترونیکی؟
کتاب کاغذی را به دلیل امکان حاشیهنویسی ترجیح میدهم اما گرانی کتاب و همچنین حمایت از محیط زیست باعث شده کتابهای الکترونیکی را هم بخوانم. هر چند لذت تورق کتاب و نوشتن روی کاغذ چیزی نیست که به راحتی جایگزین شود.
حق: خودتان چند تا کتاب دارید؟
مجموعه غزلهای عاشقانهی «بینا»، مجموعه ترانههای کودکان مقاومت تحت عنوان «سنگ، کاغذ، موشک» و «نارنج» که به تازگی به چاپ رسیده و مجموعهی شعر نو است.
حق: بیشتر در چه سبکی شعر میگویید؟
شعرهایم از این جهت که پیچیدگی و ابهام خاصی ندارد به سبک خراسانی نزدیکتر است. در ضمن سعی میکنم تا حد امکان فارسی بنویسم و از کلمات عربی استفاده نکنم.
حق: مطلب نقد یا طنز در مورد فعالیتهای دولت هم نوشتهاید؟
اوایل دولت آقای روحانی یک ترجیعبند طنز با بیت ترجیع «از دولت اعتدال برمیآید» نوشتم که به موارد مختلفی اشاره داشت. پس از گذشت حدود هشت سال هنوز هم این شعر کاربرد دارد. همچنین غزلی در نقد برجام داشتم با مطلع «ابر و باد و مه و خورشید و فلک برجاماند». غزل دیگری هم در مورد تعلیق فعالیتهای هستهای داشتم با مطلع «قرار این بود پابرجا بماند این سرافرازی، بماند بر کف مردان ما حق غنیسازی».
حق: با نوشتن میتوان به اقتصاد خانواده کمک کرد؟
هر کاری اگر با علاقه و با همهی توان انجام شود در نهایت دستاوردهای اقتصادی هم خواهد داشت. اما بعید میدانم اگر از ابتدا با همین نیت وارد کاری شویم، نتیجهی خوبی به دست بیاید.
حق: از نقدهایی که به قلم شما شده بگویید.
شنیدم که منتقدی گفته شعرهایم از جنس اشعار فاضل نظری هستند. هر چند این نظر از باب انتقاد مطرح شده بود ولی برای من که شاگرد ایشان هستم خبر خوبی بود.
حق: تحصیل و حضور در محافل ادبی با کودک خردسال سخت نیست؟
بدون سختی نیست. مسئولیت مادری و حضور شبانهروزی فرزندان، برنامهریزی را دشوار میکند. ولی اگر اراده قوی باشد، میتوان با مدیریت زمان و حذف کارهای غیر ضروری به هر هدفی دست پیدا کرد.
حق: اوقات فراغت دارید؟
با وجود دو فرزند زیر دو سال، اوقات فراغت چندانی باقی نمیماند اما همان اندکزمانی را که دارم با کتاب و فیلم پر میکنم. تفریح من خواندن و دیدن است.
حق: دربارهی هشتگ «مادری بدون فیلتر» نظری دارید؟
این هشتگ با هدف سیاهنمایی و بزرگکردن سختیهای مادری منتشر شده بود. من اما از این هشتگ استفاده کردم تا نشان بدهم که با مادر شدن پروندهی آرزوهای زنان بسته نمیشود. درست است مادری بیخوابی و خستگی دارد ولی رسیدن به هر هدف بزرگ دیگری هم مستلزم پذیرفتن بعضی سختیها است.
حق: در جواب کسانی که حجاب را محدودیت میدانند، پاسخ شما چیست؟
خیلی دوست دارم کلیشهای جواب بدهم که حجاب محدودیت نیست و مصونیت است. اما میتوان گفت با انتخاب حجاب پذیرفتهام که خودم را محدود کنم به جهانبینی تفکری که حجاب را به من هدیه کرده. حجاب مثل پرچمی است که بالای سرم گرفتهام و باید زیر توصیههای همین پرچم حرکت کنم.
حق: یک سال اخیر چطور گذشت؟
خیلی سخت بود. سالی همراه با اضطراب از دست دادن عزیزانمان که باعث شد قدر با هم بودن را بیشتر بدانیم. ولی از این جهت که زمان بیشتری برای صحبتکردن با خانواده، مطالعه و تماشای فیلم داشتم، برایم دوستداشتنی بود. از طرفی با حذف جلسات ناگهانی، استرسها تا حدی کمتر شد و برنامههای روزانه بهتر پیش میرفت.
حق: چرا در دورهی کارشناسی، زبان چینی را انتخاب کردید؟
همیشه علاقه به کسب تجربههای متفاوت داشتهام. انتخاب زبان چینی هم بر اساس همین علاقه بود. به گفتهی اهل فن، زبان چینی سختترین زبان جهان است. چون الفبا و قواعد خاصی ندارد و از چند هزار کاراکتر مستقل تشکیل شده که راه یادگیری آن فقط استفاده از حافظه است.
حق: با کلاسهای مجازی موافقید؟
بستگی به نوع کلاس دارد. در مورد تدریس دانشگاهی ایرادش این است که فضا تا حدی یک طرفه میشود اما این مزیت را هم دارد که دسترسی به اساتید بزرگ را برای همه فراهم میکند.
حق: چه توصیهای برای نوقلمهای روزنامهدیواری حق دارید؟
هر زمان که حس جوشش در قلمتان هست باید نوشتن را شروع کنید؛ چون تا ننویسید به تفاوت آنچه در ذهن و قلمتان هست و نقاط قوت و ضعف نوشته پی نمیبرید. من معتقدم که برای خوب نوشتن باید زیاد نوشت. اگر روزی ده خط بنویسیم، در طول ماه حتما چند خط خوب از آن به دست میآید.